02 Νοεμβρίου 2010

25 ΛΟΓΟΙ

για τους οποίους αξίζει να διεκδικήσουμε την Άμεση Δημοκρατία

1. Γιατί το ισχύον κοινοβουλευτικό – αντιπροσωπευτικό σύστημα δεν συνιστά δημοκρατία αλλά μια κεκαλυμμένη ολιγαρχία.
2. Γιατί οι επαγγελματίες πολιτικοί αποδεικνύουν καθημερινά ότι λειτουργούν με γνώμονα το δικό τους συμφέρον ή το συμφέρον των παραγόντων που στηρίζουν την πολιτική τους καριέρα.
3. Γιατί μόνο έτσι θα εξουδετερωθούν οι πελατειακές σχέσεις, η διαφθορά, η διαπλοκή, η γραφειοκρατία, ο κομματισμός, ο δημοσιοϋπαλληλισμός και η ολοσχερής εξαχρείωση πολιτών και πολιτικών.
4. Γιατί τα κοινοβουλευτικά συντάγματα αποτελούν αναχρονιστικά πολιτειακά κείμενα που εμποδίζουν τη δημοκρατία να ανθίσει.
5. Γιατί κράτος και πολίτες, αντί να είναι ένα και το αυτό, συνιστούν δύο διαφορετικούς κόσμους όπου ο ένας καταπιέζει και ο άλλος καταπιέζεται..
6. Γιατί τα κόμματα είναι συγκεντρωτικοί μηχανισμοί, χωρίς ίχνος εσωτερικής δημοκρατίας, που ιδιοποιούνται την εξουσία με το άλλοθι της δημοκρατικής εκλογής και μετατρέπουν το κράτος πολιτών σε κομματικό κράτος.
7. Γιατί ουσιαστικά η εξουσία ασκείται από εθνικά και διεθνή οικονομικά κέντρα των οποίων η δημοκρατική ευαισθησία εξαντλείται στην προστασία του δικαιώματος της ατομικής ιδιοκτησίας και στην προάσπιση του κέρδους.
8. Γιατί ο έντυπος και ηλεκτρονικός τύπος απόλυτα ελεγχόμενος από το οικονομικό κατεστημένο και τα πολιτικά του παράκεντρα από «τέταρτη εξουσία» ανάγεται κατά περίσταση σε τρίτη, δεύτερη ή πρώτη.
9. Γιατί τα εκπαιδευτικά συστήματα είναι προσαρμοσμένα στο στόχο δημιουργίας σπουδαίων επαγγελματιών κι ασήμαντων πολιτών.
10. Γιατί αυτό που κάποτε ονομάσαμε «συνδικαλιστικό κίνημα» πλέον δεν είναι ούτε «συνδικαλιστικό» ούτε «κίνημα» αλλά ένας μηχανισμός χειραγώγησης των εργαζομένων και παραγωγής κομματικών στελεχών.
11. Γιατί οι εταιρείες δημοσκοπήσεων αντί να καταγράφουν την κοινή γνώμη και να προβλέπουν τα εκλογικά αποτελέσματα κατευθύνουν τη μεν και διαμορφώνουν τα δε.
12. Γιατί οι σύγχρονες κοινωνίες δεν έχουν ανάγκη από – ούτως ή άλλως ιστορικά αποτυχημένους - χαρισματικούς ηγέτες αλλά από υπεύθυνους πολίτες.
13. Γιατί οι διανοούμενοι, δέσμιοι του ακαδημαϊκού αριβισμού και της μιντιακής προβολής, αντί να πρωταγωνιστούν σε ένα νέο «Διαφωτισμό» με στόχο τη χειραφέτηση του πολίτη υποδύονται τους κομπάρσους στο έργο «βαλτωμένη δημοκρατία».
14. Γιατί όσο η τρέχουσα νόθα δημοκρατία εκφυλίζεται τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες επιβολής ολοκληρωτικών λύσεων, κάτι που η ιστορία του 20ού αιώνα μάς το δίδαξε πολύ εμφατικά.
15. Γιατί οι περιοδικές ή απρόβλεπτες, μικρές ή μεγάλες οικονομικές κρίσεις έχουν κατά βάση πολιτικές αιτίες, οι οποίες συνοψίζονται στην εξής μία: το οικονομικό κατεστημένο αυτονομείται από την κοινωνία, θέτει υπό την κηδεμονία του το πολιτικό προσωπικό και επιδίδεται χωρίς αιδώ σε άγρια λεηλασία του εθνικού και παγκόσμιου πλούτου οδηγώντας το καπιταλιστικό σύστημα στα όρια του, με το κόστος να πληρώνεται πάντα από τους πολλούς.
16. Γιατί η δικαστική εξουσία, που στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία υποτίθεται πως υπάρχει για να ελέγχει τις άλλες δύο εξουσίες, είναι στην πράξη δέσμια της εκτελεστικής, γεγονός που επιβεβαιώνεται κραυγαλέα από τη θεσμοθετημένη εφαρμογή της βουλευτικής ασυλίας.
17. Γιατί η αχαλίνωτη μάχη των συμφερόντων και η απουσία ατομικής ευθύνης υπονομεύουν σοβαρά το φυσικό περιβάλλον και απειλούν την ίδια τη ζωή.
18. Γιατί στον 21ο αιώνα η φιλελεύθερη δημοκρατική κοινωνία γνωρίζει την πιο ακραία ίσως ηθική κρίση από καταβολής κόσμου.
19. Γιατί η τεχνολογία μάς δίνει επιτέλους τη δυνατότητα να καθορίζουμε τις δημόσιες αποφάσεις, αίροντας το πρόβλημα της μεγάλης εδαφικής και πληθυσμιακής κλίμακας που καθιστούσε την άμεση δημοκρατία πρακτικά ανεφάρμοστη στους νεότερους χρόνους..
20. Γιατί εφοδιασμένοι με γνώση κι απεριόριστες δυνατότητες πληροφόρησης έχουμε πλέον την ωριμότητα ως πολίτες να αναλάβουμε την ευθύνη της ύπαρξης μας και να πάψουμε να την εναποθέτουμε εν λευκώ στους επαγγελματίες πολιτικούς.
21. Γιατί η άμεση δημοκρατία είναι το μόνο πολιτικό σύστημα που μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην εξομάλυνση της αντίφασης ανάμεσα στην ισότητα και την ελευθερία.
22. Γιατί στο αμεσοδημοκρατικό πολίτευμα η «τυραννία της πλειοψηφίας» ελαχιστοποιείται, εφόσον πλειοψηφίες και μειοψηφίες εναλλάσσονται και αναδιατάσσονται διαρκώς με τις συνεχείς τοπικές, εθνικές, περιφερειακές η υπερεθνικές ψηφοφορίες.
23. Γιατί οι ειδικοί θα τεθούν επιτέλους στην υπηρεσία του πολίτη και θα λογοδοτούν σ’ αυτόν για κάθε τους πράξη.
24. Γιατί στην παγκοσμιοποίηση των golden boys θα απαντήσουμε με την παγκοσμιοποίηση των golden citizens.
25. Γιατί, σε τελική ανάλυση, ο μόνος τρόπος για να επιβιώσει η δημοκρατία είναι να εξελιχθεί.

Υ.Γ. Αυτοί είναι 25 μόνο επιγραμματικά διατυπωμένοι λόγοι από τους εκατοντάδες που θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς για να δικαιολογήσει στον εαυτό του και στους άλλους την αναγκαιότητα μετάβασης από τη νόθα δημοκρατία του σήμερα στη γνήσια δημοκρατία του αύριο. Ας προσθέσει ο καθένας τους δικούς του για να δημιουργηθεί ένας τεράστιος κατάλογος κινήτρων που θα κινητοποιήσει εμάς τους πολίτες του 21ου αιώνα να δημιουργήσουμε ένα ορμητικό κίνημα διεκδίκησης της άμεσης δημοκρατίας, της μόνης δηλαδή πραγματικής δημοκρατίας.

29 Οκτωβρίου 2010

Η ΑΠΟΧΗ ΕΙΝΑΙ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ

Εδώ και δεκαετίες ηγέτες, κόμματα και πολιτικό προσωπικό του ισχύοντος συστήματος της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας φέρνουν τους πολίτες σε κάθε εκλογική αναμέτρηση, εθνική ή αυτοδιοικητική, αντιμέτωπους με το δίλημμα «ή ψηφίζετε ή χαρακτηρίζεστε συλλήβδην αδιάφοροι, δηλαδή απολιτικοί». Το ατράνταχτο δήθεν επιχείρημα είναι ότι ο κυρίαρχος λαός μια φορά κάθε τέσσερα χρόνια παίρνει την εξουσία στα χέρια του και επιλέγει τους αντιπροσώπους που θα τον «υπηρετούν» για τα επόμενα τέσσερα. Από τη στιγμή που δεν το κάνει παραιτείται του κυριαρχικού του δικαιώματος και ως εκ τούτου υπονομεύει το πολίτευμα. Οι θεματοφύλακες του πολιτεύματος έχουν, βέβαια, προνοήσει και το έχουν θωρακίσει από τέτοιου είδους κινδύνους εκ των έσω, με το να μη προσμετρούν στο εκλογικό αποτέλεσμα όσους αποφασίσουν να απέχουν. Αυτοί δεν ανήκουν στον κυρίαρχο λαό. Θέτουν εθελούσια τον εαυτό τους εκτός δημοκρατικού νυμφώνα. Και όταν οι καιροί είναι δύσκολοι βαπτίζονται, αν χρειαστεί, και εχθροί της πατρίδας.
Φυσικά αυτή τη μακιαβελικής σύλληψης αντίληψη την προωθούν ομόθυμα τα κόμματα όλου του πολιτικού φάσματος. Ίσως μάλιστα πρόκειται για την μοναδική πραγματικά υπερκομματική θέση. Το σημείο σύγκλισης των κομμάτων βρίσκεται ακριβώς εκεί που ένα διορατικό και απροκατάληπτο μάτι μπορεί να διακρίνει την μεγαλύτερη πλέον αδυναμία τους. Πρόκειται για την ανικανότητά τους να πείσουν με ορθολογικά επιχειρήματα και τον πιο καλόπιστο ψηφοφόρο ότι αξίζουν να τα εμπιστευθεί. Κι ως γνωστό όπου ο λόγος αδυνατεί, ο φόβος μεγαλουργεί. Για το σκοπό αυτό επιστρατεύονται επίκαιρα διλήμματα του τύπου «ή μας δίνετε την πλειοψηφία στις αυτοδιοικητικές εκλογές ή οδηγούμε τη χώρα σε εθνικές εκλογές και από εκεί στο οικονομικό χάος» ή αντεστραμμένα «καταψηφίστε το κυβερνών κόμμα στις τρέχουσες τοπικές εκλογές για να το υποχρεώσετε να προσφύγει σε εθνικές εκλογές, στις οποίες εμείς θα είμαστε οι νικητές και θα σας βγάλουμε από το χάος». Για τα μικρότερα κόμματα, προκειμένου να έχουν κι αυτά την πρόσβαση που τους αναλογεί στον εκβιασμό, έχει επινοηθεί ο πολιτικός νεολογισμός «ψήφος διαμαρτυρίας», που σημαίνει «ψηφίστε εμάς, όχι επειδή το αξίζουμε, αλλά επειδή είναι ο μόνος τρόπος για να δείξετε στους άλλους ότι δεν αξίζουν».
Λοιπόν, συμπολίτες, ήρθε η ώρα να βγάλουμε τους εαυτούς μας από αυτή την κωμική όσο και ολέθρια για τη δημοκρατία, και εν τέλει για τις ίδιες τις ζωές μας, κατάσταση. Ήρθε η ώρα να πάψουμε να κουβαλάμε σαν Σίσυφοι τις ψήφους μας στις κάλπες της νόθας αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας για να πέφτουν κατόπιν στα κεφάλια μας με τη μορφή των σκανδάλων, των καταχρήσεων, της βουλευτικής ασυλίας, της πολιτικής αλαζονείας και πάει λέγοντας. Ήρθε η ώρα να δείξουμε σ’ εκείνους που μετέτρεψαν τη δημοκρατία στην πιο κυνική και επικίνδυνη ολιγαρχία που έχει γνωρίσει ποτέ η ανθρωπότητα ότι δεν τους νομιμοποιούμε, ότι δεν τους αναγνωρίζουμε ως δημοκρατική αρχή. Ήρθε η ώρα να τους αντιστρέψουμε το δίλημμα, λέγοντας τους πολύ απλά «ή δίνετε πραγματική δύναμη στην ψήφο μας ή παύουμε να σας τη χαρίζουμε». Ήρθε η ώρα να τους δείξουμε ότι η αποχή είναι υπεύθυνη πολιτική στάση τόσο όσο τουλάχιστον και εκείνη του ψηφοφόρου. Ήρθε η ώρα να τους καταστήσουμε σαφές ότι αποχή σημαίνει συνειδητή και υπεύθυνη άρνηση της πολιτικής τους, ότι αποχή σημαίνει τέλος της ανοχής, ότι η αποχή είναι υγεία και όχι αδιαφορία. Γιατί;
Γιατί θέλουμε επιτέλους στον 21ο αιώνα να είμαστε πραγματικά κυρίαρχοι πολίτες, φορείς και εγγυητές μιας γνήσιας δημοκρατίας, και όχι απλοί νομιμοποιητές μιας εξουσίας που ιδιοποιείται και νέμεται την πολιτεία για τέσσερα χρόνια χωρίς κανέναν έλεγχο και καμία λογοδοσία, για να την υποβάλει στο πέρας αυτού του χρονικού διαστήματος στο συντριπτικό δίλημμα «ή συνεχίζεις να με νομιμοποιείς ή σε παραδίδω στο χάος». Γιατί δεν επιθυμούμε να συναινούμε άλλο στην κομματική αυθαιρεσία, στη συνδικαλιστική συναλλαγή, στις συντεχνιακές απαιτήσεις, στη δημοσιοϋπαλληλική φαυλότητα, στη διακαναλική μονοφωνία, στη δημοσκοπική προπαγάνδα, στη δικαστική αδράνεια, στη φορολογική αναρχία, στην αναξιοκρατία, στη γραφειοκρατία, στην αμορφωσιά, στην ανεργία, στην εκμετάλλευση των πολλών από τους λίγους και εν τέλει στην πλήρη κυριαρχία της πιο χυδαίας πλευράς αυτού που ονομάζουμε «οικονομία» επί της πολιτικής. Γιατί απαιτούμε την άμεση και πλήρη συμμετοχή μας στην άσκηση της δημοκρατικής εξουσίας μέσα από τη σταδιακή διαμόρφωση των όρων λειτουργίας ενός αμεσοδημοκρατικού πολιτεύματος, το οποίο χάρη στην τεχνολογία είναι στις μέρες μας και αναγκαίο και εφικτό. Γιατί μόνο έτσι η πολιτική θα ξαναγίνει κυρίαρχη και ο πολίτης το απόλυτο υποκείμενό της. Γιατί μόνο έτσι έννοιες όπως η ισότητα, η δικαιοσύνη, η αξιοκρατία θα ξαναποκτήσουν το πραγματικό τους περιεχόμενο.
Για να γίνει, όμως, αυτή η ιστορική μετάβαση από τη νόθα δημοκρατία του σήμερα στη γνήσια δημοκρατία του αύριο, καλούμαστε όλοι εμείς οι υπεύθυνοι πολίτες που την επιθυμούμε να φέρουμε το ισχύον πολιτικό σύστημα στα όρια του, για να το αναγκάσουμε να μεταρρυθμιστεί και να εξυγιανθεί. Και το μόνο αποτελεσματικό μέσο για αυτό είναι η αποχή. Ας φανταστούμε μια εκλογική αναμέτρηση χτυπημένη από ένα ποσοστό αποχής της τάξης του 80%. Ας δούμε το δήμαρχο χωρίς δημότες, το βουλευτή χωρίς ψηφοφόρους, το κόμμα χωρίς λαϊκή βάση, τον πρωθυπουργό χωρίς πολίτες. Είναι σαν σε άλλες εποχές να βλέπει κανείς το βασιλιά γυμνό. Ένας βασιλιάς χωρίς σκήπτρα δεν διαφέρει και πολύ από τον αυλικό του.

Βαγγέλης Κάλιοσης

25 Ιουλίου 2010

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΠΟ ΤΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΚΑΛΙΟΣΗ "Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΑΙΤΗΜΑ ΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ", ΠΟΥ ΘΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕΙ ΤΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟ ΤΟΥ 2010 ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡ. ΔΑΡΔΑΝΟΣ.

Το δοκίμιο που ακολουθεί αποτελεί πρωτίστως μια απόπειρα να σκιαγραφηθεί και να καταδειχθεί σε όλη της την έκταση η προϊούσα παρακμή του κοινοβουλευτικού συστήματος, η οποία αυτή καθαυτή συνιστά και το ισχυρότερο επιχείρημα για την ανάδειξη του αιτήματος της άμεσης δημοκρατίας. Απευθυνόμενοι στον πολίτη ως έχει κι όχι όπως θα έπρεπε να έχει, επιχειρούμε, με όρους κοινής λογικής κι αποφεύγοντας, κατά το δυνατόν, την παγίδα της θεωρητικολογίας και του ακαδημαϊσμού, να δημιουργήσουμε τους όρους ενός ανοιχτού κι απροσχημάτιστου προβληματισμού πάνω στο ζήτημα της χρεοκοπίας της έμμεσης, αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και της οριακής πλέον ανάγκης για ένα σταδιακό πέρασμα στην άμεση εκδοχή της. Μια εκδοχή που θα αφορμάται μεν από το αξεπέραστο μέχρι σήμερα αθηναϊκό παράδειγμα, αλλά δε μπορεί παρά να αποτελέσει μια νέα πραγματικότητα, εφόσον συνθήκες και δεδομένα είναι πλέον τελείως διαφορετικά. Από τη μικρή κοινωνική κλίμακα της πόλης – κράτους έχουμε περάσει στη μεγάλη κλίμακα του έθνους – κράτους και των μεγάλων υπερεθνικών σχηματισμών κι από την αυτάρκη οικονομία της απόλυτα εξαρτημένης εργασίας (δουλεία) στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία της αυτοματοποιημένης εργασίας. Κοινή συνισταμένη των δύο τύπων κοινωνίας είναι η δυνατότητα ευρείας παροχής μόρφωσης κι ενημέρωσης αφενός κι αποδέσμευσης ελεύθερου χρόνου αφετέρου, στοιχεία που είναι ικανά να εξασφαλίσουν στον πολίτη την ευχέρεια της άμεσης και καθημερινής εμπλοκής του στη διαχείριση των δημόσιων υποθέσεων.
Αυτό που μέχρι σήμερα θεωρούταν εμπόδιο για την εφαρμογή των αμεσοδημοκρατικών δομών, δηλαδή η μεγάλη έκταση κι ο μεγάλος πληθυσμός των σύγχρονων κοινωνιών, αίρεται από την επαναστατική πρόοδο της τεχνολογίας των επικοινωνιών. Το κύριο επιχείρημα των υποστηρικτών του κοινοβουλευτικού συστήματος έχει καταπέσει και το μοναδικό σημαντικό εμπόδιο για την έναρξη μιας διαδικασίας μετάβασης προς την άμεση, και μόνη γνήσια, δημοκρατία είναι η προκατάληψη. Ο πολίτης χρειάζεται να πιστέψει εκ νέου στον εαυτό του. Κι αυτό απαιτεί βαθιά κι εκτεταμένη θεωρητική εργασία. Όπως θα προσπαθήσουμε να δείξουμε, απαιτεί έναν νέο Διαφωτισμό. Ήδη τις τελευταίες δύο δεκαετίες, μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού και με ραγδαία κλιμακούμενη την πορεία εκφυλισμού του ισχύοντος συστήματος, έχουν κατατεθεί διεθνώς σημαντικά κείμενα, ενδιαφέρουσες ιδέες κι εφαρμόσιμες προτάσεις προς την κατεύθυνση της ένταξης του πολίτη, ως ενεργού κι όχι απλά νομιμοποιητικού παράγοντα, στη λειτουργία του πολιτικού συστήματος. Το ανά χείρας δοκίμιο επιχειρεί να αποτελέσει μια ακόμη μικρή συμβολή, με την ελπίδα ότι σύντομα οι φωνές θα πολλαπλασιαστούν, οι ιδέες θα πληθύνουν κι οι προτάσεις θα αρχίσουν να γίνονται πράξη.
Είναι ισχυρή η πεποίθησή μας ότι η νέα διαχωριστική γραμμή στο πολιτικό σκηνικό της μεταβιομηχανικής, μετανεωτερικής εποχής θα είναι αυτή που θα χωρίζει εκείνους που τάσσονται υπέρ της διατήρησης της νόθας δημοκρατίας της αντιπροσωπευτικότητας (φιλελεύθεροι και σοσιαλδημοκράτες) από αυτούς που επιθυμούν την προώθηση και τη σταδιακή εμπέδωση των αρχών και των διαδικασιών της άμεσης δημοκρατίας. Αυτό, μεταξύ άλλων, σημαίνει πως ο κόσμος της σημερινής, αποσβολωμένης από τις εξελίξεις, αριστεράς - το πάλαι ποτέ δηλαδή προοδευτικό κομμάτι της κοινωνίας - καλείται να βγει από την αμηχανία στην οποία τον έχει οδηγήσει η αποτυχία του σοσιαλιστικού προτάγματος και να προτάξει το αίτημα της άμεσης δημοκρατίας, για να επανασυνταχθεί με την πρόοδο και να επανανοηματοδοτήσει αξίες κι ιδανικά, όπως η ισότητα, η ελευθερία κι η δικαιοσύνη, που στις παρούσες συνθήκες τείνουν να καταστούν άδεια πουκάμισα. Ωστόσο, το αίτημα αυτό είναι τόσο ισχυρό και τόσο γερά θεμελιωμένο στην Ιστορία που πολύ γρήγορα μπορεί να ξεπεράσει τα ταξικά, τα γεωγραφικά, τα τρέχοντα πολιτικά και κάθε άλλου είδους όρια και να γίνει υπόθεση των απανταχού ευαισθητοποιημένων, σκεπτόμενων και δραστήριων πολιτών.
Οι πολίτες, εξάλλου, θα είναι αυτοί που σε κάθε περίπτωση θα αποφασίζουν τόσο για τις διαδικασίες και το χαρακτήρα του αμεσοδημοκρατικού πολιτεύματος όσο και για την εξέλιξή του μέσα στο χρόνο, επιβεβαιώνοντας έτσι στην πράξη την πεμπτουσία του που δεν είναι άλλη από την πραγματική κυριαρχία του δήμου. Για αυτό ακριβώς και στο παρόν κείμενο αποφεύγουμε συστηματικά να προκαταλάβουμε τον πολίτη, προτείνοντας κανονιστικά σχήματα και τελολογικές θεωρίες, που από τη φύση τους αντιφάσκουν προς την έννοια της δημοκρατίας. Αποκλειστικός σκοπός μας είναι να τροφοδοτήσουμε την πάντα ανοιχτή συζήτηση για τη δημοκρατία και προσδοκία μας η συζήτηση αυτή να πάρει κάποια στιγμή κοινωνικές διαστάσεις και να γίνει ο κινητήριος μοχλός μιας ευρείας αλλαγής, που θα απαγκιστρώσει το πολίτευμα από τον αφύσικο εναγκαλισμό των πάσης φύσεως πλουτοκρατών, των επαγγελματιών πολιτικών, των κομματικών ιεραρχιών, των αδίστακτων καναλαρχών, των εξαρτημένων δικαστών, των εξουσιομανών συνδικαλιστών, των δημοκόπων δημοσκόπων και των ματαιόδοξων διανοουμένων.
Αθήνα
Ιούλιος 2008
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Εισαγωγή ……………………………………………………………………… 5

Η ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Είναι δημοκρατικό το σύνταγμά μας; ………………………………………… 7
Τι είδους σχέση έχει η πολιτική με την οικονομία; …………………………... 20
Είναι οι πολίτες το κράτος; …………………………………………………… 26
Είναι τα κόμματα φορείς δημοκρατίας; ………………………………………. 30
Είναι τα μέσα μαζικής ενημέρωσης η τέταρτη εξουσία; ………………………36
Έχουμε δίκαιη δικαιοσύνη; …………………………………………………… 40
Μόρφωση ή παραμόρφωση; ………………………………………………….. 45
Συνδικαλίζομαι ή σκανδαλίζομαι; ……………………………………………. 51
Οι εταιρίες δημοσκοπήσεων προβλέπουν ή προτρέπουν; ……………………. 55
Χαρισματικοί ηγέτες ή ισχυρή δημοκρατία; …………………………………. 58
Είδε κανείς τους διανοούμενους; …………………………………………….. 62
Γιατί οι πάντες δηλώνουν οικολόγοι; ………………………………………… 65

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΩΝ ΘΕΩΡΙΩΝ ΠΕΡΙ ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

Κριτική στη θεωρία της συμμετοχικής δημοκρατίας …………………………. 71
Κριτική στη θεωρία της περιεκτικής δημοκρατίας …………………………… 75
Κριτική στην κριτική του ελβετικού μοντέλου ………………………………... 81
Παρουσίαση των θέσεων του καθηγητή Γ. Κοντογιώργη για τη
δημοκρατία ως ελευθερία ……………………………………………………… 87
Κριτική στην παραδοσιακή και στη ρεφορμιστική αριστερά …………………. 92

ΤΟ ΑΙΤΗΜΑ ΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Είναι αναγκαία κι εφικτή στις μέρες μας η άμεση δημοκρατία; ……………….. 97
Πώς μπορεί θεωρητικά να πραγματοποιηθεί το πέρασμα από την
έμμεση στην άμεση δημοκρατία; ……………………………………………….105
Με ποιους τρόπους μπορούμε πρακτικά να διεκδικήσουμε την άμεση
δημοκρατίας; …………………………………………………………………….113